Học lập trình web: cẩm nang cho “newbie”

Bạn muốn theo học lập trình web nhưng lại chưa biết bắt đầu từ đâu? Lập trình viên là công việc đang có nhu cầu tuyển dụng cao nhưng cũng đi kèm với rất nhiều yêu cầu, thử thách. Do đó, để theo đuổi lĩnh vực này, người học cần có những định hướng rõ ràng. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về lộ trình học, từ cơ bản đến nâng cao. Techie cũng sẽ giới thiệu các ngôn ngữ lập trình web phù hợp, cũng như lời khuyên để bạn trở thành lập trình viên web thành công!

Học lập trình web: cần chuẩn bị những gì?

Chuẩn bị kỹ năng

Là lĩnh vực hấp dẫn nhưng nhiều thử thách, học lập trình web thật sự không dễ dàng. Để theo học, bạn trẻ cần chuẩn bị cho mình các yếu tố, kỹ năng sau:

• Sự kiên trì và chịu khó học hỏi

Với khối lượng kiến thức khổng lồ, được cập nhật liên tục, bạn cần có sự kiên trì để tiến bộ từng ngày. Chưa kể, trong quá trình thực hành lập trình, việc gặp các lỗi sai sẽ diễn ra như một lẽ tất yếu. Người học cần có tính kiên trì để tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục các lỗi thường gặp.

• Sự tập trung và tư duy logic

Bên cạnh sự kiên trì, tính tập trung cũng rất quan trọng với người học lập trình web. Mặt khác, bạn cần có tư duy logic để giải quyết các vấn đề lập trình.

• Tiếng Anh

Tuy không phải là yêu cầu bắt buộc, nhưng nhiều tài liệu chuyên ngành đều được viết bằng tiếng Anh. Có kỹ năng ngoại ngữ cơ bản sẽ giúp bạn tiếp cận được nhiều kiến thức. Từ đó, nhanh chóng tiến bộ hơn.

Chuẩn bị thời gian và tiền bạc

Để theo học bất kỳ lĩnh vực nào, chúng ta cũng đều cần chuẩn bị một lượng thời gian và ngân sách nhất định. Đối với lĩnh vực lập trình web, yếu tố này sẽ phụ thuộc vào nơi mà bạn theo học.

Tại các trường Đại học chính quy, thời gian đào tạo dao động từ 4-5 năm. Và ngân sách bỏ ra phụ thuộc vào học phí của ngôi trường đó.

Ngoài ra, học viên cũng có thể chọn học lập trình web online hoặc học trực tiếp tại các trung tâm đào tạo nghề. Thời gian giao động từ 1.5 năm đến 3 năm. Giá trung bình của các khóa học tại các trung tâm đào tạo là từ 500 đến 1000 USD.

>> Xem thêm: Theo học CNTT nên thi khối nào, trường nào?

Lộ trình học lập trình web cho người mới bắt đầu

Đối với một “newbie”, điều quan trọng nhất là phải xây dựng lộ trình học sao cho thật hợp lý, khoa học. Trong lập trình web, lập trình viên được chia thành 2 nhóm chính: Front-end và Back-end. 

• Front-end (giao diện người dùng)

Đây là phần của trang web mà người dùng tương tác trực tiếp và nhìn thấy trên trình duyệt web. Nó gồm các phần tử như HTML, CSS và JavaScript để tạo nên giao diện và tương tác với người dùng.

• Back-end (máy chủ) 

Là phần của trang web chạy ở phía máy chủ. Nó cung cấp các dịch vụ như xử lý logic, lưu trữ dữ liệu, tạo và quản lý cơ sở dữ liệu và các tính năng phía máy chủ khác. Các ngôn ngữ lập trình phổ biến cho back-end bao gồm PHP, Python, Ruby, Java và Node.js.

Như vậy, để tối ưu cho việc học lập trình web, chúng ta cần xác định lĩnh vực mình muốn làm là Front-end hay Back-end. Dưới đây là lộ trình cho từng lĩnh vực:

Lộ trình học lập trình web Front-end

• HTML/CSS

Bắt đầu với học HTML và CSS. Đây là ngôn ngữ cơ bản của front-end và là nền tảng cho tất cả những gì bạn sẽ học tiếp theo.

• JavaScript

Sau khi bạn đã hiểu cơ bản của HTML và CSS, tiếp theo là học JavaScript. Đây là ngôn ngữ lập trình phía client-side phổ biến nhất và là cần thiết cho việc tạo ra các hiệu ứng động trên trang web.

• jQuery

Sau khi bạn đã có nền tảng JavaScript, bạn có thể học thêm jQuery. Đây là một thư viện JavaScript phổ biến được sử dụng để tạo ra các hiệu ứng và thao tác DOM nhanh hơn và dễ dàng hơn.

• Frameworks

Để trở thành lập trình viên N front-end chuyên nghiệp, bạn nên học các framework như AngularJS, ReactJS, VueJS,… Với các framework này, bạn có thể tạo ra các ứng dụng web phức tạp hơn một cách dễ dàng hơn.

• Testing

Testing giúp bạn kiểm thử các ứng dụng web của mình. Bạn có thể học về kiểm thử tự động, testing trên nhiều trình duyệt khác nhau.

Lộ trình học lập trình web Back-end

• Học ngôn ngữ lập trình

Hầu hết các lập trình viên back-end đều sử dụng các ngôn ngữ như Python, Ruby, PHP, Java hoặc C# để xây dựng website. Bạn cần thông thạo ít nhất một ngôn ngữ để làm chủ công việc của mình.

• Học về cơ sở dữ liệu

Back-end liên quan đến các cơ sở dữ liệu. Do đó, học viên cần tìm hiểu về SQL và các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như MySQL, PostgreSQL hoặc MongoDB.

• Học về các framework

Các framework giúp lập trình viên có thể xây dựng ứng dụng web phức tạp và tiết kiệm thời gian hơn so với việc xây dựng từ đầu. Nói chung, khi làm lập trình web, kiến thức về framework là điều kiện cần.

• Học về giao thức HTTP và các công nghệ web liên quan

Để hiểu rõ hơn về cách hoạt động của các ứng dụng web, bạn cần phải học về HTTP. Đây là giao thức mà các trang web sử dụng để truyền tải dữ liệu giữa máy chủ và máy khách. Bạn cũng nên học về các công nghệ như RESTful API, WebSocket, và GraphQL.

Ngoài ra, dù theo học lập trình web Front-End hay Back-end, việc thực hành đều rất quan trọng. Thực hành các dự án thực tế không chỉ cải thiện về kỹ năng, mà còn giúp bạn hiểu rõ các vấn đề thực tế khi xây dựng ứng dụng web.

Lưu ý thêm, trên đây chỉ là lộ trình tham khảo. Tùy theo mục tiêu và các kỹ năng muốn cải thiện, bạn có thể điều chỉnh để phù hợp với bản thân.

Làm web nên học ngôn ngữ lập trình nào?

Như đã đề cập, ngôn ngữ lập trình là kiến thức không thể thiếu khi theo học lập trình web. Dưới đây là các ngôn ngữ phổ biến để giúp bạn làm chủ công việc của mình:

• HTML/CSS

Đây là ngôn ngữ cơ bản của lập trình web và là nền tảng để học các ngôn ngữ sau. HTML được sử dụng để tạo ra cấu trúc của trang web. Tong khi đó, CSS được sử dụng để định dạng và trình bày trang web.

• JavaScript

Đây là ngôn ngữ lập trình phía client-side phổ biến nhất và là cần thiết cho việc tạo ra các hiệu ứng động trên trang web.

• PHP

PHP đang là ngôn ngữ phổ biến nhất trong lập trình web. Nó được sử dụng để tạo ra các trang web thương mại điện tử, các trang web chia sẻ dữ liệu. 

• Python

Python là ngôn ngữ lập trình đa năng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Bao gồm cả lập trình web. Python được sử dụng để tạo ra các ứng dụng web động và cũng được sử dụng để xử lý dữ liệu trên server.

• Ruby

Ruby là ngôn ngữ lập trình được sử dụng trong framework Ruby on Rails. Rails là một framework phổ biến được sử dụng để tạo ra các ứng dụng web động.

• Java

Mặc dù tỷ lệ các trang web được lập trình bằng Java không nhiều như PHP, nhưng đây là ngôn ngữ lập trình rất được “trọng dụng”. Các website đòi hỏi bảo mật cực cao như hệ thống chính phủ, an ninh, ngân hàng… thường được lập trình bằng Java.

Nói chung, chọn ngôn ngữ nào học lập trình web còn phụ thuộc vào định hướng của mỗi người. Nhưng để trở thành người lập trình viên giỏi, bạn phải thật sự thông thạo ngôn ngữ mình theo đuổi.

>Xem thêm: Ngôn ngữ lập trình – Hiểu để chọn đúng

Học lập trình web ở đâu?

Hiện nay, có khá nhiều trường học và các trung tâm đào tạo về lập trình. Với các bạn học sinh, sinh viên, việc theo học tại các trường Đại học hoặc trung tâm đào tạo sẽ giúp các bạn tiếp cận kiến thức một cách bài bản.

Ngoài ra, các bạn trẻ – đặc biệt là những người đang đi làm – cũng có thể học online từ rất nhiều nguồn tài liệu trực tuyến. Techie xin gợi ý một số lựa chọn sau:

Trang web W3Schools

Đây là một trong những trang web phổ biến nhất cho việc học lập trình web. Trang này chuyên cung cấp các hướng dẫn và ví dụ cho các ngôn ngữ lập trình web phổ biến. Điển hình như HTML, CSS, JavaScript và PHP.

Codecademy

Codecademy là một nền tảng học trực tuyến cung cấp các khóa học miễn phí và trả phí về lập trình web. Nền tảng cung cấp các khóa học cho các ngôn ngữ lập trình web như HTML, CSS, JavaScript, PHP và Ruby.

Coursera

Coursera là một nền tảng giáo dục trực tuyến cung cấp các khóa học từ nhiều trường đại học hàng đầu trên thế giới. Có rất nhiều tài liệu về lập trình trên Coursera. Bạn có thể học từ các tài liệu miễn phí hoặc các khóa học mất phí. Bao gồm các chủ đề như HTML, CSS, JavaScript, Ruby on Rails và AngularJS. Sau khi học xong, nền tảng sẽ cấp giấy chứng nhận cho học viên.

FreeCodeCamp

FreeCodeCamp là một cộng đồng học lập trình web miễn phí. Nền tảng cung cấp các khóa học và bài tập cho các ngôn ngữ lập trình web phổ biến như HTML, CSS, JavaScript, Node.js và React.

Lời kết

Trong thời đại số hóa hiện nay, lập trình web không chỉ là một nghề “hot”. Nó thậm chí còn là kỹ năng cần thiết cho tất cả mọi người. Với những ai đang muốn tự xây dựng trang web cho mô hình kinh doanh của mình, việc trang bị kiến thức cơ bản về web cũng sẽ rất hữu ích. Ngoài ra, học lập trình web còn là cách tuyệt vời để trau dồi kỹ năng và tư duy logic. Dù với mục tiêu nào, chúc bạn sẽ luôn kiên trì và thành công với con đường mình theo đuổi.

>>Xem thêm: Tất tần tật về lập trình web cho người mới bắt đầu