Tại sao dù phụ nữ mua nhiều oto hơn, mà thiết kế oto vẫn nam tính?
Theo một bài báo của công ty bán lẻ phụ tùng oto CJ Pony Parts năm 2023 thì chỉ tính riêng ở nước Mỹ: phụ nữ mua đến 62% lượng xe mới, và 82% quyết định mua xe cũng là do phụ nữ. Nhưng tại sao thiết kế xe lại hướng đến nam giới nhiều hơn?
Thời gian gần đây, chiếc xe nổi nhất mạng xã hội chắc hẳn là chiếc xe mang đậm chất nam tính – Cybertruck của Tesla. Nhà thiết kế xe hơi người Anh Adrian Clarke mô tả kiểu dáng của Cybertruck như là một trò đùa: “Một khối đa giác hài hước”.
Elon Musk, Giám đốc điều hành của Tesla, tất nhiên rất tự hào với mẫu thiết kế này. Elon nói trong bài phỏng vấn với Jay Leno vào năm 2020: “Hãy tưởng tượng bạn ngầu như thế nào khi mặc quần áo đen từ đầu đến chân, đeo kính đen, trông giống như nhân vật trong phim Matrix và lái chiếc Cybertruck”.
Không chỉ Cybertruck, mà ngành công nghiệp xe hơi từ lâu đã định hình phong cách thiết kế “nam tính”. Chiếc siêu xe HiPhi A của HiPhi, hay mẫu Hyper Force của Nissan, cũng thể hiện rõ xu hướng này. Thiết kế xe với quan điểm nam giới không phải là điều bất ngờ, khi đa số vị trí cấp cao tại các hãng sản xuất thiết bị gốc (OEM) đều do nam giới đảm nhiệm. Đồng thời, ngay cả búp bê thử nghiệm tai nạn xe cũng thường được chế tạo dựa trên hình dáng của nam giới.
Harley J. Earl, giám đốc sáng tạo tại General Motors vào những năm 1950, đã thành lập nhóm “Damsels of Design” bao gồm nhiều nhà thiết kế nữ để mang lại nét nữ tính cho nội thất ô tô. Tuy nhiên, từ đó đến nay, dấu ấn về thiết kế của phụ nữ trong ngành công nghiệp xe hơi vẫn còn rất hạn chế. Ông Harley cũng từng nói rằng “Có lẽ từ nhỏ ít ai lại gợi ý cho các bé gái về nghề thiết kế xe oto”.
Người phụ nữ đầu tiên thiết kế siêu xe
Michelle Christensen, người thiết kế mẫu xe Acura NSX (Honda NSX) và hiện là Giám đốc thiết kế của Karma Automotive, chia sẻ rằng cô đã yêu thích xe hơi từ nhỏ: “Bố mẹ tôi đều mê xe, nên tôi có một niềm đam mê từ bé với động cơ, cơ khí và những thứ tốc độ.”
Trong một lần đến triển lãm xe hot-rod, cha cô đã chỉ cho cô biết một nhà thiết kế xe hơi. Michelle nói: “Tôi không biết đây là một nghề nghiệp mà người ta có thể theo đuổi. Tôi đã thốt lên, Cái gì?! Bạn có thể làm điều đó sao?!”.
Christensen là một trong hai nữ sinh tốt nghiệp Đại học Thiết kế Nghệ thuật ArtCenter ở Pasadena. Ngay sau lễ tốt nghiệp, cô đã được nhận vào làm việc thiết kế tại Honda.
Nổ lực cho tương lai
Scotty Reiss, người sáng lập trang web A Girls Guide To Cars, dành thời gian của mình để giúp phụ nữ tiếp cận ngành công nghiệp ô tô. Nêu ra các vấn đề trong thiết kế oto như vì sao oto không có đệm đầu phù hợp với tóc buộc đuôi ngựa – kiểu tóc phổ biến với bất kì giới tính nào, hoặc cách mà thời trang ảnh hưởng đến thiết kế ô tô, thậm chí còn giới thiệu nhà thiết kế cho các công ty OEM như GMC và Toyota.
Tuy nhiên, cơ hội tái định hình thiết kế xe hơi đã đến với sự xuất hiện của xe điện (EV). Xe điện không yêu cầu máy đốt trong hay hầm chứa động cơ, giải phóng không gian cho thiết kế sàn phẳng và tập trung vào khí động học. Điều này mở ra khả năng thay đổi nhiều khía cạnh từ hình dạng ngoại thất đến bố cục nội thất.
Xem thêm: Animate Anyone: Làm hình ảnh chuyển động như thật, đưa deepfake lên 1 tầm cao mới