AI làm tăng khả năng sáng tạo của cá nhân nhưng lại giảm đi tính sáng tạo của tập thể?
Một nghiên cứu mới xem xét liệu AI có thể là một trợ lý hữu ích trong các công việc sáng tạo hay không? Một kết quả trái chiều được đưa ra: AI giúp những người ít sáng tạo hơn viết ra nhiều truyện ngắn độc đáo hơn nhưng lại làm giảm tính sáng tạo của cả nhóm. Đây là sự đánh đổi có thể ngày càng phổ biến khi các công cụ AI được sử dụng nhiều trong công việc. Cùng Techie tìm hiểu!
Nghiên cứu này do hai nhà nghiên cứu Anil Doshi và Oliver Hauser tại University College London và University of Exeter thực hiện và được công bố trên Science Advances. Mặc dù nghiên cứu này có hạn chế do tập trung vào truyện ngắn nhưng nó được kết luận bởi cảm nhận chung của rất nhiều người, rằng: AI có thể hữu ích nhưng cuối cùng không mang lại điều gì thực sự mới mẻ trong công việc sáng tạo.
Hauser nói với TechCrunch trong một email: “Mặc dù có tiềm năng tác động lớn đến phương tiện truyền thông và sáng tạo nói chung nhưng AI cần phải được đánh giá nghiêm ngặt thay vì triển khai rộng rãi (với giả định rằng nó sẽ có kết quả tích cực)”.
Thí nghiệm này yêu cầu hàng trăm người viết những câu chuyện rất ngắn (khoảng tám câu) về bất kỳ chủ đề nào. Ba nhóm sẽ thực hiện nhiệm vụ này theo ba cách khác nhau: Một nhóm chỉ viết; nhóm thứ hai được tham khảo GPT-4 để có ý tưởng cho một câu chuyện chỉ với một vài câu; nhóm thứ ba có thể có tới năm câu mở đầu như vậy.
Sáng tạo thấp, lợi ích cao hay sáng tạo cao, không có lợi ích?
Trước khi viết các câu chuyện, những người thử nghiệm cũng đã hoàn thành một nhiệm vụ sản xuất từ ngữ để đánh giá sáng tạo. Sáng tạo là một khái niệm không thể đo lường trực tiếp nhưng trong trường hợp này, sáng tạo của người viết có thể được ước tính theo cách này.
Nhà nghiên cứu phát hiện ra câu chuyện của những người có chỉ số sáng tạo thấp nhưng tự viết bị đánh giá thấp hơn về chất lượng viết, sự thú vị và tính mới lạ so với những người khác. Ngược lại, những người có chỉ số sáng tạo thấp nhưng sử dụng một ý tưởng do AI tạo ra thì điểm số của họ cao hơn ở mọi tiêu chí. Nếu được chọn trong năm ý tưởng, điểm số của họ thậm chí còn cao hơn nữa.
Có vẻ như với những người kém sáng tạo, đang vật lộn với việc tìm kiếm sự mới mẻ trong viết lách thì trợ lý AI thực sự cải thiện chất lượng công việc của họ. Nó có thể kích thích cảm xúc, đặc biệt là những ai viết không tự nhiên và khó để bắt đầu viết. Trái lại, với những người có điểm độc đáo cao họ lại ít được hưởng lợi từ AI. Các con số cho thấy rằng AI không có tác động tích cực hoặc có thể có tác động tiêu cực đối với những người viết có sáng tạo bẩm sinh.
Kết luận
Mặc dù AI giúp tăng cường khả năng cá nhân nhưng lại có nguy cơ làm giảm tính độc đáo của lời viết khi được áp dụng phổ biến. Nếu xu hướng sử dụng AI để làm nguồn cảm hứng cho việc viết gia tăng thì các sản phẩm sẽ trở nên ít đa dạng hơn. Điều này đặt ra câu hỏi về việc liệu những câu chuyện này có thể mang lại sự thay đổi đáng kể trong thị trường xuất bản hay không? Dù việc sử dụng AI có thể thúc đẩy sự mới mẻ trong tư duy ở mức độ cá nhân, nhưng nó cũng có thể dẫn đến sự mất đi tính mới mẻ của các tác phẩm tập thể.
Khi AI tạo sinh bắt đầu len lỏi vào mọi phương tiện, chính những nghiên cứu như thế này đóng vai trò là đối trọng với những tuyên bố về sự sáng tạo vô hạn hoặc kỷ nguyên mới của phim và bài hát do AI tạo ra.
>> Xem thêm: Liệu AI có thể làm sếp của bạn không?