IPFS là gì? Tìm hiểu từ A-Z

IPFS là trợ thủ hỗ trợ người dùng lưu trữ và truy cập các tệp tin một cách dễ dàng và an toàn hơn, đồng thời giảm thiểu sự phụ thuộc vào các tổ chức lớn và trung tâm lưu trữ truyền thống. Vậy IPFS là gì và cách thức hoạt động của nó như thế nào? Cùng Techie tìm hiểu nhé!

IPFS là gì?

Trước khi tìm hiểu sâu hơn về IPFS, hãy bắt đầu với “IPFS là gì?”. IPFS (viết tắt của Interplanetary File System) là một giao thức siêu phương tiện ngang hàng (P2P) được ra mắt với mục đích làm sáng tỏ một cuộc cách mạng internet mới. Đây là một hệ thống phân tán cho phép người dùng lưu trữ và truy cập dữ liệu như tệp, ứng dụng và trang web. Mục tiêu rộng lớn hơn của IPFS là tạo ra một mạng máy tính toàn cầu đảm bảo kết nối riêng tư, an toàn và chống kiểm duyệt .

Nội dung được lưu trữ có thể thuộc nhiều loại và danh mục khác nhau, bao gồm nhưng không giới hạn ở cơ sở dữ liệu, trang web, tệp phương tiện, tài liệu và ứng dụng. Bạn có thể truy cập bất kỳ nội dung nào được lưu trữ trong mạng IPFS bằng cách nhập “liên kết”. Trên thực tế, quá trình truy cập nội dung gần giống với cách bạn truy cập trang web bằng cách nhập URL của trang web đó.

Điểm vượt trội của IPFS là gì?

Tốc độ

Đây là ưu điểm nổi bật của IPFS, tốc độ của IPFS là gì? Cho đến hôm nay, giao thức truyền tải siêu văn bản (HTTP) là dạng tiêu chuẩn của giao thức phản hồi yêu cầu trong cơ sở hạ tầng máy khách – máy chủ. Giao thức HTTP chỉ hướng dẫn bạn tới một vị trí thường là một máy chủ. Mặt khác, mô hình P2P của IPFS cho phép bạn truy xuất đồng thời các phần nội dung khác nhau từ nhiều nút (hoặc hệ thống máy tính). Điều này giúp tiết kiệm đáng kể chi tiêu băng thông, do đó đảm bảo kết nối nhanh hơn .

Phân quyền

Tính đến hôm nay, các công ty như Amazon Web Services hoặc Google Cloud trên thực tế sở hữu mọi dữ liệu tự nguyện chọn để lưu trữ trong máy chủ web của họ. Họ có thể tùy ý chặn bạn khỏi nền tảng của họ và hạn chế quyền truy cập của bạn vào nội dung của riêng bạn. Ngược lại, mô hình P2P trong mạng IPFS đảm bảo phân cấp hoàn toàn , do đó, đảm bảo tính sẵn có của thông tin bất kể mọi nỗ lực kiểm duyệt.

Bảo vệ

IFPS triển khai hai biện pháp để đảm bảo rằng các tác nhân độc hại không thể can thiệp vào bất kỳ dữ liệu hoặc tệp nào trên mạng của nó. Đồng thời, tất cả dữ liệu được tải lên các nút trên mạng không thể thay đổi được .
Có một hàm băm được gán cho mỗi tệp. Nó giống như một dấu vân tay duy nhất cho tệp cụ thể đó. Bạn có thể so sánh hàm băm mà bạn tìm kiếm với mã mà bạn nhận được để đảm bảo rằng bạn đã nhận đúng tệp.

Hiệu quả

Việc nhấn mạnh vào tính phi tập trung trong giao thức IPFS đảm bảo những lợi ích mà chúng ta đã thấy trước đây trong các nền tảng P2P thế hệ trước như BitTorrent. Mỗi nút riêng lẻ trên mạng giữ lại các bản sao của một tệp. Sau đó, họ gửi những dữ liệu này theo yêu cầu về hàm băm tương ứng, đây là mã định vị duy nhất cho tệp cụ thể đó. Quá trình này tương tự như quá trình “gieo” tệp torrent.

Cách thức hoạt động của IPFS là gì?

Khi bạn tải tệp lên IPFS, mạng sẽ chia tệp đó thành các phần nhỏ hơn và phân phối chúng trên nhiều máy tính. Tất cả các phần của tệp cụ thể đó đều có thể nhận dạng được bằng một hàm băm. Hàm băm giúp mạng xác định các nút nào chứa các phần khác nhau của tệp tương ứng với hàm băm đó.

Nếu bạn muốn truy cập và truy xuất tệp đó, tất cả những gì bạn phải làm là nhập hàm băm trên trình duyệt web tương thích, chẳng hạn như trình duyệt Brave hoặc Opera. Quá trình này gần giống với việc bạn truy cập một trang web thông thường bằng cách nhập địa chỉ (URL) của nó vào trình duyệt. Sau khi được xác định, IPFS yêu cầu tất cả các nút truyền các phần của tệp mà chúng có thông qua kết nối P2P.

Giống như mạng chuỗi khối trung bình của bạn, IPFS cũng không thay đổi, nghĩa là không thể thay đổi nội dung của tệp. Bởi vì nếu bạn giả mạo hoặc sửa đổi một tệp và nội dung của nó, hàm băm của nó cũng sẽ tự động thay đổi.

Cách sử dụng IPFS

Một số trình duyệt bao gồm trình duyệt Brave và Opera vốn hỗ trợ trình duyệt IPFS . Với Brave và Opera, bạn có thể dán trực tiếp liên kết IPFS (CID) vào thanh địa chỉ để truy cập trang web hoặc tệp bạn đang tìm kiếm. Trong khi đó, các trình duyệt khác có thể cần một tiện ích bổ sung tương tự.

Điều đáng chú ý ở đây là Trình duyệt Brave cho phép bạn truy cập nội dung IPFS thông qua nút cục bộ của riêng bạn hoặc cổng công cộng. Tùy chọn đầu tiên thích hợp hơn cho những người muốn xác minh nội dung cục bộ.

Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ trình duyệt nào khác, chẳng hạn như Google Chrome hoặc Mozilla Firefox, bạn có thể truy cập nội dung IPFS qua cổng công cộng như Cloudflare-IPFS , IPFS.io hoặc bất kỳ cổng thay thế nào khác được liệt kê tại đây.

Các điểm cần lưu ý về IPFS là gì?

IPFS mang đến hiệu quả cao trong các trường hợp:

• Truy cập các tệp (trang web, video, hình ảnh, tài liệu nghiên cứu, bài báo, v.v.) từ mọi nơi mà không phụ thuộc vào bên thứ ba tập trung. Sự nhấn mạnh vào tính phi tập trung này làm cho mạng nhanh hơn, dân chủ hơn và an toàn hơn.
• Người dùng ít có khả năng bị ảnh hưởng bởi kiểm duyệt nội dung. Bởi vì bạn sẽ truy cập dữ liệu trực tiếp từ một nguồn (ngang hàng thông qua kết nối P2P), bạn có thể truy cập ngay cả thông tin bị kiểm duyệt hoặc bị chặn cục bộ.
• Cung cấp kết nối nhanh hơn và an toàn hơn ở những nơi có kết nối internet tương đối kém.

Tuy nhiên bên cạnh những lợi ích tối ưu này, IPFS cũng cần cải thiện một số hạn chế:

• Thiếu các tùy chọn để tìm kiếm nội dung. Dễ hiểu hơn, IPFS giống như internet mà không có Google (hoặc Bing hoặc DuckDuckGo hoặc bất kỳ công cụ tìm kiếm nào đối với vấn đề đó).
• Phi tập trung hóa cũng có thể là con dao hai lưỡi. IPFS cho đến nay dường như không có bất kỳ cơ chế nào để hạn chế nội dung có khả năng gây hại. Nội dung có hại có thể có nghĩa là bất cứ điều gì chẳng hạn như lời nói căm thù, tin tức giả mạo, khiêu dâm trẻ em, vi phạm bản quyền…

Kết luận

Tổng kết lại, chúng ta cần nắm IPFS là gì và cách thức hoạt động của nó. IPFS đang trở thành một giải pháp hứa hẹn cho việc lưu trữ và truyền tải dữ liệu trên mạng Internet. Nếu sớm tìm ra cách giải quyết những hạn chế trên thì trong tương lai IPFS rất có thể trở thành một phần quan trọng của mô hình web3 mới nổi và đi tiên phong trong một kỷ nguyên mới cho người dùng internet.

>> Xem thêm: Solidity là gì? Tìm hiểu từ A-Z