Ngôn ngữ lập trình Pascal: Giải đáp từ A-Z

Nếu bạn là lập trình viên chắc hẳn bạn đã biết đến ngôn ngữ lập trình Pascal là gì, nhưng đối với những bạn trẻ đang mong muốn bước chân vào ngành IT thì đến ngôn ngữ đơn giản nhất cũng có vẻ phức tạp. Vì vậy, hãy cùng Techie tìm hiểu vì lí do gì mà Pascal trở nên nổi tiếng đến thế nhé!

Ngôn ngữ lập trình pascal là gì?

Khái niệm về Pascal

Pascal là một ngôn ngữ lập trình theo dạng mệnh lệnh, được thiết kế bởi Niklaus Wirth vào năm 1970. Ngôn ngữ này được đặt tên theo nhà toán học, triết học và vật lý người Pháp – Blaise Pascal. 

Mặc dù Pascal là một ngôn ngữ đã được ra đời khá lâu, nhưng nó chủ yếu được sử dụng để dạy các kỹ thuật lập trình. Trên thực tế, Pascal chính là ngôn ngữ đầu tiên mà nhiều lập trình viên được học. Có nhiều phiên bản thương mại của Pascal được sử dụng, nhưng nói chung, hầu hết các lập trình viên đều ưu tiên Java, C#, C, C++, v.v.

Xem thêm: Ngôn ngữ lập trình: Hiểu để chọn đúng!

Lịch sử về ngôn ngữ Pascal 

Pascal được phát triển trên khuôn mẫu của ngôn ngữ ALGOL 60. Trước đây, Niklaus Wirth đã cố gắng cải thiện ngôn ngữ ALGOL X và đề xuất đặt tên cho phiên bản mới là ALGOL W. Không may cho ông, cải tiến này không được chấp nhận và quá trình hoàn thiện ngôn ngữ ALGOL X bị đình trệ. Cuối cùng thì vào năm 1968, Wirth quyết định từ bỏ ALGOL X và cải tiến hơn nữa ALGOL W, rồi sau đó phát hành dưới cái tên Pascal vào năm 1970.

Pascal được thiết kế để dạy các kỹ thuật lập trình cho sinh viên đại học và là ngôn ngữ được ưu chuộng nhất từ cuối những năm 1960 đến cuối những năm 1980.

Những điều thú vị về pascal 

Vào cuối những năm 1970 và 1980, Pascal là một trong những ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi nhất để hướng dẫn lập trình. Ngôn ngữ này có sẵn trên hầu hết các máy tính, và vì sự quen thuộc, dễ hiểu, dễ đọc và bảo mật của nó, Pascal được tin dùng cho phần mềm sản xuất cũng như cho giáo dục. Các phần mềm nổi tiếng được lập trình từ ngôn ngữ Pascal là:

• Skype
• Total Commander
• TeX
• Macromedia Captivate
• Apple Lisa
• Trò chơi trên PC 
• Hệ thống embedded

Các điều thú vị bạn cần biết về Pascal:

• Pascal dựa trên kiểu cấu trúc khối (block structured style) của ngôn ngữ lập trình Algol.
• Pascal được phát triển như một ngôn ngữ phù hợp cho việc dạy lập trình, việc triển khai dạy Pascal rất đưuọc ưu chuộng vì tính vừa hiệu quả.
• Pascal tiêu chuẩn ISO 7185 được ra đời lần đầu tiên vào năm 1983.
• Pascal là ngôn ngữ cấp cao chính được sử dụng để phát triển cho Apple Lisa và trong những năm đầu của Mac.
• Năm 1986, Apple Computer lần đầu tiên triển khai Object Pascal và vào năm 1993, Ủy ban Tiêu chuẩn Pascal đã phát hành bản Object-Oriented Extension.

Lý do để bạn học pascal

Pascal chứa một số tính năng cho phép sinh viên sử dụng như một công cụ bổ trợ cho việc học tập, đặc biệt Pascal còn có thể giúp các lập trình viên tay mơ hiểu được kiến thức coding cơ bản nhất:

Tích hợp các kiểu dữ liệu: Pascal có riêng một kho dữ liệu tích hợp sẵn gồm Số nguyên, Số thực, Ký tự và Boolean.

Kiểu dữ liệu do người dùng xác định (User defined Data Types): Có khả năng xác định scalar types cũng như subranges của các kiểu dữ liệu đó.

Cung cấp một bộ cấu trúc dữ liệu được xác định: Các bộ cấu trúc dữ liệu này bao gồm Arrays, Records, Files và Sets.

Giúp cho quá trình gán dữ liệu diễn ra nhanh hơn: Trình biên dịch Pascal có thể chẩn đoán những lỗi không tương thích trong quá trình gán dữ liệu.

Hỗ trợ lập trình có cấu trúc (Structured Programming):  Việc hỗ trợ được thực hiện thông qua việc sử dụng các chương trình con được gọi là “procedures” và “functions”.

Đơn giản và dễ hiểu: Bởi vì ngôn ngữ lập trình pascal khá đơn giản và có tính biểu cảm cao nên nó luôn được ưu tiên sử dụng trong việc giảng dạy về các kỹ thuật lập trình máy tính.

Vì Pascal là ngôn ngữ lập trình cơ bản nhất trong hệ thống các ngôn ngữ nói chung, cho nên học pascal sẽ cho bạn nền tảng tốt để trở thành developer chuyên nghiệp. Nhưng nếu chỉ biết pascal thì cơ hội thăng tiến trong ngành CNTT của bạn cũng sẽ không cao, vì vậy bạn cũng nên học thêm một số lựa chọn khác như Java, C, Python, C++ để mở rộng kỹ năng và dễ dàng tìm kiếm được công việc có mức lương hấp dẫn.

Lĩnh vực ứng dụng Pascal

Lĩnh vực ứng dụng pascal nhiều nhất chính là môi trường giáo dục, cũng dễ hiểu vì ngôn ngữ này được phát triển không để sử dụng cho bất kỳ mục đích nào khác ngoài việc dạy cho sinh viên những điều cơ bản về lập trình. Vào đầu những năm 1970 đến đầu những năm 1990, Pascal được hầu hết các trường cao đẳng và đại học lớn lựa chọn để giảng dạy các kỹ thuật lập trình. Giờ đây, với sự phổ biến ngày càng tăng của Lập trình hướng đối tượng (Object Orient Programming), Pascal đã nhường chỗ cho các ngôn ngữ khác như C++ hay Visual Basic.

Ý kiến trái chiều về ngôn ngữ pascal

Mặc dù rất phổ biến vào những năm 1980 và đầu những năm 1990, nhưng việc triển khai Pascal và định nghĩa ban đầu của Wirth về pascal đã bị chỉ trích rộng rãi và bị cho rằng là không phù hợp để sử dụng ngoài việc giảng dạy. Brian Kernighan, người đã phổ biến ngôn ngữ C, đã dành tặng hẳn Pascal này một bài luận chứa đầy hững lời chỉ trích của mình trong bài viết “Why Pascal is Not My Favorite Programming Language” vào năm 1981. 

Trong bài luận, Kernighan chỉ trích rằng Pascal dễ dàng bị tấn công vì cấu trúc tương đối đơn giản, độ lặp lại cao nên chỉ một điều chỉnh nhỏ cũng ảnh hưởng đến cả tập hợp. Không những thế, khả năng kiểm soát của Pascal cũng dừng lại ở mức trung bình.

Trong những năm 1980, Pascal từng có cơ hội phát triển lớn hơn như khi ngôn ngữ này có sự lệ thuộc của Apple Lisa và Macintosh, nhưng sự lệ thuộc đó chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn khi càng về sau này, Pascal dường như đã đuối sức so với các loại ngôn ngữ khác. 

Hy vọng với bài viết này có thể giúp các bạn trẻ hiểu được khái niệm về ngôn ngữ lập trình pascal là gì. Hãy cùng theo dõi Techie để đọc những bài viết mới trong chuỗi “giải mã” về các ngôn ngữ lập trình khác sắp tới nhé! 

>>> Bạn có thể cũng thích bài viết này: Cryptography là gì? – Hiểu sao cho đúng