Rủi ro từ hoạt động Fintech 

Fintech đã và đang thay đổi bộ mặt của ngành tài chính – ngân hàng và tối ưu hoá các trải nghiệm tài chính của người dùng. Tuy nhiên, công nghệ này cũng đang đứng trước rất nhiều thử thách và rủi ro. 

Rủi ro đối với người dùng

Ví điện tử, thanh toán ví trực tuyến: Các hoạt động thanh toán trực tuyến thường diễn ra tiện dụng, nhanh chóng, chỉ thông qua vài bước xác minh đơn giản. Điều này dễ khiến người dùng mất cảnh giác, tạo ra những sơ hở để những kẻ tấn công có thể xâm nhập, đánh cắp thông tin và thực hiện các hành vi trái pháp luật. 

Ví dụ với Momo, việc nạp tiền từ tài khoản ngân hàng vào Momo cực kì đơn giản. Để liên kết tài khoản ngân hàng với ví điện tử, Momo yêu cầu người dùng khai báo rất nhiều bước (kiểm tra chủ tài khoản, nhập số thẻ, mã OTP). Nhưng sau khi liên kết thẻ, mỗi lần muốn nạp tiền vào ví, người dùng chỉ cần nhập mật khẩu của Momo. Hơn nữa, thủ tục cấp lại mật khẩu của ví MoMo lại khá đơn giản (nếu như sở hữu số điện thoại hoặc địa chỉ email đăng ký với MoMo, khách hàng sẽ dễ dàng được cấp lại). Như vậy, nếu mất điện thoại, khách hàng sẽ có nguy cơ bị chiếm ví và mất sạch tiền trong tài khoản ngân hàng liên kết với ví.

Tuy rằng quy trình xác nhận được Momo rút gọn tạo sự tiện lợi cho người dùng, nhưng cũng đồng nghĩa với việc, đây sẽ là lỗ hổng lớn, dễ khiến nhiều người dùng chủ quan, trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo.

Các dịch vụ cho vay: Hình thức này cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định, đặc biệt là khi nguồn cho vay hoàn toàn không có bảo hiểm. Thêm vào đó, kể cả khi quá trình giao dịch diễn ra minh bạch, vẫn chưa có đủ yếu tố pháp lý để đảm bảo rằng các giao dịch sẽ thực hiện theo đúng điều khoản đã cam kết của đôi bên. 

Hiện nay, giữa bối cảnh tình hình kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, nhiều hình thức cho vay ngang hàng (P2P Lending) liên tục nở rộ. Đây là hình thức cho vay mới, diễn ra trên các nền tảng trực tuyến kết nối người có nhu cầu vay và người có nguồn tài chính nhàn rỗi. Các khoản vay được thực hiện theo hình thức này thường có hạn mức nhỏ với mức lãi suất thấp, dưới 20%/ năm.

Tuy nhiên, do thiếu các hành lang pháp lý cần thiết để kiểm soát các hoạt động cho vay trực tuyến, nhiều tổ chức tín dụng đen đã “mạo danh” P2P để cho vay với lãi suất cao ngất ngưỡng, có khi lên đến 84%/ năm.

Rủi ro đến với chính công ty Fintech

Ông Robert Trọng Trân, Trưởng bộ phận Dịch vụ tư vấn an ninh mạng của Ernst &Young Vietnam (EY Vietnam) cho hay, khảo sát của EY tại 100 fintech lớn trên thế giới thì có tới 98 fintech có lỗ hổng an ninh.

Qua đó có thể thấy, cơ sở hạ tầng công nghệ ở nhiều nơi chưa thực sự đảm bảo để  Fintech được hoạt động và phát triển một cách an toàn. Lợi dụng lỗ hổng này, các giao dịch rất dễ bị tấn công và đánh cắp thông tin, gây thiệt hại cho cả người dùng và các công ty Fintech. 

Năm 2014, JPMorgan Chase – một trong những dịch vụ tài chính lâu đời nhất trên thế giới – thông báo rằng hệ thống của hãng đã bị hack, dẫn đến việc thông tin tài khoản của hơn 76 triệu hộ gia đình và 7 triệu doanh nghiệp nhỏ bị rò rỉ. Theo phỏng đoán, các hacker có thể đã xâm nhập vào hệ thống của JP Morgan thông qua việc hack máy tính của một trong các nhân viên của hãng.

Có thể thấy, ngay cả khi môt trong những dịch vụ tài chính danh tiếng nhất thế giới còn có lỗ hổng an ninh, thì việc tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực tài chính là một vấn đề hết sức cấp bách.

Tuy không thể phủ nhận sự phát triển của Fintech đã giúp tối ưu hoá trải nghiệm tài chính của người dùng, nhưng làn sóng này cũng kéo theo nhiều rủi ro nhất định. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho các cơ quan quản lý đặt ra các hành lang pháp lý đủ chặt chẽ, các công ty Fintech cũng có nhiệm vụ phải nâng cao nhận thức, cảnh giác cho người dùng, để Việt Nam tiếp tục phát triển Fintech đúng với tiềm năng, dư địa hiện có.