Trò chơi quyền lực của Nvidia – Cách CEO Jensen Huang “phá băng” lệnh cấm chip AI tại Trung Quốc
Vào tháng 4, CEO Jensen Huang của hãng chip Nvidia bất ngờ bị cuốn vào làn sóng chính trị toàn cầu khi chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố cấm bán một dòng chip AI mà công ty này thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc. Kể từ đó, Huang đã trở thành một “nhà đàm phán toàn cầu”, miệt mài thuyết phục Tổng thống Donald Trump đảo ngược quyết định. Cùng Techie tìm hiểu về màn xoay chuyển tình thế bất ngờ này!
Kết quả đã đến với Nvidia
Đầu tháng 7, Huang có cuộc gặp riêng với Tổng thống Trump tại Phòng Bầu Dục và trình bày về việc nối lại hoạt động bán chip chuyên dụng của Nvidia. Theo nguồn tin cho biết, CEO Nvidia đã nhận mạnh rằng chip Mỹ nên là tiêu chuẩn toàn cầu, và rằng Mỹ đang phạm sai lầm nghiêm trọng khi để thị trường Trung Quốc rơi vào tay các đối thủ nội địa.
Chỉ vài ngày sau đó, Nvidia tuyên bố chính quyền Mỹ đang xem xét thay đổi chính sách. Đây là một bước ngoặt đáng chú ý, không chỉ đánh dấu vai trò mới của Jensen Huang như một nhân vật chính trị công nghệ hàng đầu, mà còn nhấn mạnh sự trỗi dậy mạnh mẽ của Nvidia: từ một công ty chip ít tiếng tăm ở Thung lũng Silicon thành tập đoàn giá trị nhất thế giới, và là trung tâm trong cuộc bùng nổ AI toàn cầu.
Chỉ trong tuần trước, Nvidia – công ty đang nắm giữ hơn 90% thị phần chip AI – đã trở thành công ty đại chúng đầu tiên đạt giá trị hơn 4.000 tỷ USD. Thành công này phần lớn đến từ việc quay trở lại thị trường Trung Quốc.
Chiến lược song song: vừa vận động chính trị, vừa giữ chân thị trường Trung Quốc
Huang đã có nhiều chuyến bay qua lại Thái Bình Dương để gặp gỡ giới chức Trung Quốc, bất chấp căng thẳng leo thang giữa hai nước. Chiến dịch vận động của ông cũng phần nào nhận được sự hỗ trợ từ phía Trung Quốc trong các cuộc đàm phán thương mại song phương.
Tại Bắc Kinh, khi được hỏi liệu có làm thay đổi quan điểm của Trump không, Huang trả lời: “Tôi không nghĩ mình đã thay đổi suy nghĩ của ông ấy. Việc của tôi là cung cấp thông tin, những điều tôi hiểu rõ: công nghệ, trí tuệ nhân tạo và xu hướng AI toàn cầu.”
Từ kỹ sư thành “nhà vận động hành lang bất đắc dĩ”
Theo lời hai cựu nhân viên Nvidia, Jensen Huang vốn là một kỹ sư điện tử và từng xem các vấn đề chính sách là “không đáng bận tâm”. Tuy nhiên, quan điểm này đã thay đổi hoàn toàn khi dòng chip AI của Nvidia bị đưa vào “tâm điểm” trong cuộc chiến công nghệ Mỹ – Trung.
Chính quyền Biden trước đây đã ban hành các quy định hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc do lo ngại về khả năng quân sự hóa. Chính quyền Trump, kế nhiệm, tiếp tục siết chặt các hạn chế này.
Sau lễ nhậm chức của Tổng thống Trump, Huang đã có cuộc gặp đầu tiên với ông tại Nhà Trắng. Mặc dù cuộc gặp không đi đến kết luận rõ ràng, nhiều cố vấn vẫn bày tỏ lo ngại rằng chip AI của Nvidia có thể giúp Trung Quốc bắt kịp công nghệ của Mỹ.
Cuộc “mặc cả” cuối cùng tại Mar-a-Lago
Vào tháng 4, chính quyền Trump đã cảnh báo sẽ cấm nốt dòng chip AI cuối cùng mà Nvidia còn được phép bán ở Trung Quốc. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã mời Jensen Huang đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago để trình bày một lần cuối.
Bên lề một bữa tiệc tối sang trọng với giá 1 triệu USD/người, Huang đã khẳng định rằng dòng chip bị ảnh hưởng (mã H20) có hiệu năng thấp hơn đáng kể so với các sản phẩm Nvidia bán ra toàn cầu. Ông lập luận rằng việc cấm bán H20 sẽ gây tổn hại cho các công ty Mỹ và mở đường cho các đối thủ Trung Quốc.
Tuy nhiên, nhiều quan chức vẫn cho rằng Huang đã “đánh giá thấp” sức mạnh của H20, loại chip có bộ nhớ lớn, khả năng xử lý cao và đang thu hút hàng tỷ USD từ khách hàng Trung Quốc. Hai tuần sau cuộc gặp, chính quyền Mỹ đã chính thức ra lệnh cấm.
Trong khi đó, David Sacks, một nhà đầu tư lâu năm của Thung lũng Silicon, và hiện đang là người đứng đầu mảng AI tại Nhà Trắng lại đồng tình với Huang. Ông từng không ủng hộ quy định của chính quyền Biden về giới hạn số lượng chip AI xuất khẩu toàn cầu, và hoài nghi về quan điểm rằng việc bán chip ra nước ngoài là có hại cho nước Mỹ.
Huang và Sacks sau đó thường xuyên trao đổi hơn. Họ bày tỏ mối lo ngại ngày càng tăng cao về thị trường Trung Quốc khi Huawei công bố một hệ thống AI mới, được gọi là CloudMatrix 384, mang lại hiệu suất cạnh tranh với các sản phẩm của Hoa Kỳ.
Tại một hội nghị ở Washington, Huang tuyên bố: “Trung Quốc không tụt lại. Họ đang ngay phía sau chúng ta – rất rất gần”.
Từ Trung Đông đến Trung Quốc – Nvidia quay lại cuộc chơi
Sau các nỗ lực vận động, Nvidia công bố khoản đầu tư 500 tỷ USD vào sản xuất tại Mỹ. Trong lễ công bố, Tổng thống Trump bất ngờ gọi Huang là “người bạn”, trong khi CEO Nvidia khẳng định chính sách và sự “khuyến khích mạnh mẽ” từ Tổng thống là động lực để mở rộng sản xuất.
Ngay sau đó, Huang điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, chỉ trích các quy định hạn chế chip AI và cảnh báo: “Cấm bán chip sang Trung Quốc sẽ khiến Mỹ thiệt hại, chứ không phải Trung Quốc.”
Một bước ngoặt khác diễn ra tại Trung Đông. Sacks giúp Huang thương lượng một thỏa thuận cung cấp hàng trăm nghìn chip AI hiện đại mỗi năm cho UAE, xây dựng một trong những trung tâm dữ liệu lớn nhất thế giới. Quan điểm chung được đưa ra: Muốn thắng cuộc đua AI, Mỹ phải khuyến khích các nước mua công nghệ Mỹ – thay vì ép họ tìm tới Trung Quốc.
Sau thương vụ UAE, Huang tới Đài Loan, phát biểu tại một hội nghị lớn và thẳng thắn cho biết: “Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã thất bại. Chúng chỉ làm các công ty Trung Quốc mạnh hơn”. Sau đó, CEO Nvidia quay trở lại Washington gặp gỡ các tổ chức nghiên cứu (think tank), nhà báo và quan chức Nhà Trắng. Thông điệp chính của ông là: “Chuỗi công nghệ Mỹ nên là tiêu chuẩn toàn cầu – giống như cách đồng USD là đơn vị chuẩn trên toàn thế giới.”
Ông đã truyền tải thông điệp đó trực tiếp tới Tổng thống Trump tại Phòng Bầu Dục, với David Sacks ngồi cạnh. Cuối buổi gặp kéo dài gần một giờ, Tổng thống Trump đã gật đầu chấp thuận: chip Nvidia sẽ được bán lại cho Trung Quốc.
Bộ trưởng Lutnick sau đó cho biết trên CNBC rằng quyết định này gắn liền với các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra, trong đó Trung Quốc đồng ý cung cấp nam châm đất hiếm cho các công ty Mỹ. Nvidia sẽ được phép bán dòng chip “đứng thứ tư” về sức mạnh cho trung Quốc.
Jensen Huang, hiện đang là người giàu thứ 6 thế giới, dường như đã thành công trong việc mang Nvidia trở lại thị trường tỷ đô mà họ từng đánh mất.
>>Xem thêm: Sách nói AI từ Melania Trump: Khi trí tuệ nhân tạo kể lại chính câu chuyện đời mình