Giải mã Gen Z: Những điều cần biết về thế hệ “main character”

Với hơn nửa Gen Z đang gặp các vấn đề về sức khỏe tinh thần và mong muốn sống như một “nhân vật chính” trong câu chuyện của chính mình, cách thế hệ này tiếp nhận thông tin, tương tác xã hội và xây dựng văn hóa đã thay đổi đáng kể. Hãy cùng Techie khám phá các xu hướng văn hóa và hành vị định hình thế hệ Gen Z trong năm 2025! 

Sức khỏe tinh thần: Chăm sóc bản thân là ưu tiên hàng đầu

Sức khỏe tinh thần không chỉ là chủ đề để bàn tán, mà đã trở thành trọng tâm trong cách Gen Z nhìn nhận bản thân và thế giới. Với 65% Gen Z tiết lộ đã gặp các vấn đề về sức khỏe tinh thần, thế hệ này cởi mở hơn bao giờ hết về các vấn đề tâm lý. Gần 30% Gen Z và Millennials tại Mỹ cho biết họ ưu tiên chăm sóc bản thân nhiều hơn so với một năm trước, một dấu hiệu cho thấy self-care đang trở thành một thói quen thực sự, không chỉ là một trào lưu thoáng qua.

Các bạn trẻ đang hướng đến lỗi sống cân bằng hơn, từ việc giải trí lành mạnh, tập thể dục, đến những hoạt động giúp giảm stress. Đối với các thương hiệu, đây cũng là một cơ hội lớn bởi hơn một nửa Gen Z cho biết họ sẽ có phản ứng tích cực hơn với những thương hiệu thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe tinh thần trong thông điệp của mình.

“Main Character Energy”: Tư duy từ TikTok

Thuật ngữ “Main Character Energy” được TikTok phổ biến từ năm 2020. Nó mô tả một người toát lên sự tự tin, sống thật với bản thân như thể họ chính là nhân vật chính trong câu chuyện cuộc đời mình. Đây không chỉ là một phong cách, mà là một tư duy sống. Thay vì là một nhân vật phụ trong câu chuyện của người khác, Gen Z muốn làm chủ cuộc sống của mình, tự mình viết nên kịch bản và dám đưa ra những quyết định táo bạo. Họ không ngại thể hiện cá tính, theo đuổi đam mê và sống thật với chính mình, bất chấp ánh nhìn của người khác.

Xu hướng “Main Character Energy” có thể được thấy ở nhiều khía cạnh trong cuộc sống của Gen Z. Chẳng hạn như:

• Lãng mạn hóa cuộc sống thường ngày: Gen Z biết cách biến những khoảnh khắc bình thường thành những thước phim điện ảnh. Một buổi chiều ngồi quán cà phê đọc sách, một chuyến đi bộ dưới mưa hay một buổi nấu ăn tại nhà đều có thể trở thành một phân cảnh đầy ý nghĩa trong “bộ phim” của họ.
• Tập trung vào bản thân: “Main Character Energy” khuyến khích Gen Z tập trung vào sự phát triển cá nhân. Họ quan tâm đến sức khỏe tinh thần, phát triển kỹ năng và theo đuổi sở thích của riêng mình, thay vì chạy theo số đông.
• Tạo ra nội dung độc đáo: Trên mạng xã hội, xu hướng này được thể hiện qua những video, hình ảnh mang đậm dấu ấn cá nhân. Thay vì quay video nhảy múa theo trend, Gen Z có thể quay một đoạn phim ngắn về cuộc sống của mình với nhạc nền điện ảnh và câu chuyện có chiều sâu.

Hoài niệm 2YK

Hoài niệm Y2K không phải là một sự trở lại ngẫu nhiên. Nó là một sự “hồi sinh có chọn lọc” của những gì đẹp đẽ và giản đơn nhất của những năm đầu thập niên 2000. Xu hướng này bao gồm:

• Thời trang: Quần jeans ống loe, quần cạp trễ, áo crop top, phụ kiện tóc nhiều màu, và các logo thương hiệu nổi bật. Những món đồ này mang lại cảm giác vui vẻ, nổi loạn và vô tư.
• Công nghệ: Sự trở lại của các thiết bị công nghệ “cổ điển” như điện thoại nắp gập, máy nghe nhạc iPod hay máy ảnh kỹ thuật số cầm tay.

Xu hướng này không chỉ là một trào lưu, mà còn phản ánh tâm lý của Gen Z khi đối mặt với thế giới hiện đại. Thế hệ Gen Z lớn lên trong một thế giới mà mạng xã hội luôn “bật” 24/7. Họ phải đối mặt với áp lực liên tục của việc xây dựng hình ảnh cá nhân, duy trì tương tác và cập nhật thông tin không ngừng nghỉ. Văn hóa Y2K mang lại một cảm giác “được nghỉ ngơi” khỏi sự phức tạp và áp lực đó.

Gaming là một không gian xã hội mới

Đối với Gen Z, game không chỉ là nơi để chiến đấu hay đạt điểm cao. Nó là một nền tảng để kết nối, tương tác và xây dựng các mối quan hệ. Những không gian ảo như trong các tựa game Fortnite, Roblox, hay Minecraft đã trở thành nơi để họ gặp gỡ bạn bè, trò chuyện và thậm chí là tổ chức các sự kiện ảo như buổi hòa nhạc, triển lãm.

Việc coi trọng tương tác xã hội hơn cả việc chiến thắng cho thấy tâm lý của Gen Z đã thay đổi. Dường như thế hệ trẻ đang mong muốn tìm kiếm sự gắn kết, cảm giác thuộc về một cộng đồng hơn là cạnh tranh đơn thuần.

Mặt khác, trong thế giới game, Gen Z có thể tự do khám phá và thể hiện bản thân mà không bị gò bó bởi những quy tắc của thế giới thực. Họ có thể tùy chỉnh nhân vật đại diện theo ý muốn, thể hiện cá tính riêng và thử nghiệm những vai trò khác nhau. Đây là một cách để Gen Z khám phá bản sắc cá nhân, tìm hiểu xem họ là ai và muốn trở thành người như thế nào.

Podcast – Kênh thông tin chân thực và gần gũi

Gần 47% Gen Z nghe podcast hàng tháng, 28% gần như nghe mỗi ngày.

Trong một thế giới mà mạng xã hội luôn tràn ngập những nội dung được chỉnh sửa kỹ lưỡng, trau chuốt từng chút một, podcast nổi lên như một “ngôi nhà” của sự chân thật. Với Gen Z, những nội dung này giống như một cuộc trò chuyện trực tiếp và gần gũi, không bị áp lực phải hoàn hảo.

Đó là lý do vì sao thế hệ trẻ thích những podcast có sự kết hợp giữa hài hước và những câu chuyện dễ tổn thương (vulnerable). Những người dẫn chương trình không ngại chia sẻ về những vấn đề cá nhân, từ những câu chuyện đời thường, những sai lầm trong quá khứ, cho đến những khó khăn về sức khỏe tinh thần. Điều này tạo nên một không gian an toàn, nơi Gen Z cảm thấy được đồng cảm và thấu hiểu.

Cộng đồng niche: Lối đi riêng của Gen Z

Thay vì chạy theo những xu hướng văn hóa đại chúng (pop culture mainstream) như các thế hệ trước, Gen Z có xu hướng tìm kiếm và gắn bó với các cộng đồng nhỏ, chuyên biệt (niche communities). Những cộng đồng này được hình thành dựa trên sở thích, giá trị và mối quan tâm cụ thể, thay vì chỉ đơn thuần là sự nổi tiếng của một người nổi tiếng hay một bộ phim bom tấn.

Ví dụ, thay vì chỉ nghe nhạc pop, một Gen Z có thể là thành viên của cộng đồng “cottagecore” – những người yêu thích phong cách sống đồng quê lãng mạn. Hoặc thay vì xem các chương trình truyền hình thực tế, họ có thể theo dõi những buổi livestream “cozy study” để tìm cảm hứng và động lực học tập.

Tính bền vững là lối sống, không phải lời giáo điều

Các thế hệ trước thường tiếp cận vấn đề môi trường thông qua những khẩu hiệu lớn lao, những chiến dịch “đao to búa lớn” hay các lời kêu gọi mang tính giáo điều. Gen Z thì khác. Đây là thế hệ không chỉ nói về tính bền vững, họ sống với nó. Thay vì nghe những lời kêu gọi bảo vệ môi trường, các bạn trẻ có xu hướng tìm kiếm những sản phẩm và dịch vụ giúp thực hành lối sống bền vững một cách tự nhiên. Đó là lý do nhiều bạn trẻ yêu thích thời trang second-hand và “upcycled” hay các thương hiệu thân thiện môi trường.

Gen Z muốn tính bền vững trở nên thời thượng, hấp dẫn và dễ tiếp cận. Thay vì phải “hy sinh” phong cách để bảo vệ môi trường, giới trẻ có thể biến điều đó thành một phần của cá tính. Ví dụ, việc sử dụng một chiếc túi vải cũ hay mua một món đồ độc đáo từ cửa hàng second-hand không chỉ là hành động bảo vệ môi trường, mà còn là một cách để Gen Z thể hiện sự sáng tạo và phong cách riêng của mình.

Với Gen Z, tính bền vững không phải là một nghĩa vụ, mà là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Họ muốn thể hiện sự quan tâm của mình thông qua những hành động thực tế, thay vì chỉ là những lời nói suông.

Tóm lại, để hiểu Gen Z, hãy cùng nhìn vào những điều đang thực sự định hình cuộc sống của thế hệ này thay vì bị dẫn dắt bởi những định kiến. Việc thấu hiểu Gen Z không chỉ giúp chúng ta “bắt kịp trend”, mà là chìa khóa để xây dựng sự kết nối chân thật trong một thế giới không ngừng thay đổi.