Gen Z đi làm: Giải mã xu hướng tối giản sự nghiệp
Bạn có thường từ chối nhận thêm trách nhiệm, ít mặn mà với vị trí quản lý và ưu tiên khoảng thời gian “5-to-9” (sau giờ làm) hơn “9-to-5” (giờ hành chính)? Nếu những dấu hiệu này quen thuộc, bạn có thể là người theo “chủ nghĩa tối giản trong sự nghiệp” (career minimalist). Theo báo cáo công bố vào tháng 8 của Glassdoor, career minimalism đang trở thành thuật ngữ chính thức trong môi trường công sở để mô tả thái độ của thế hệ Gen Z khi đi làm. Cùng Techie cập nhật ngay!
Xu hướng career minimalism là gì?
Tối giản vốn là một phong cách sống tập trung vào những điều cốt lõi, loại bỏ sự dư thừa và chỉ giữ lại những gì thật sự mang lại niềm vui. Lối sống này đề cao nền tảng như các mối quan hệ, đam mê, sự phát triển cá nhân hơn là vật chất. Giờ đây, nhiều người cho rằng nguyên tắc này cũng có thể áp dụng vào sự nghiệp.
Thay vì chạy theo những chức danh hoành tráng hay nhận thêm trách nhiệm mà không có thêm thu nhập, một bộ phận Gen Z đang “tối giản hóa” công việc, để dành nhiệt huyết và tham vọng cho khoảng thời gian ngoài giờ. Chris Martin, trưởng nhóm nghiên cứu tại Glassdoor, chia sẻ với Fast Company rằng xu hướng này được thúc đẩy bởi “sự thay đổi về góc nhìn một cách có ý thức”. Để tránh việc phụ thuộc vào một nhà tuyển dụng duy nhất, thế hệ Gen Z có xu hướng thiết lập ranh giới rõ ràng với công việc chính thức, và đồng thời xây dựng danh mục nguồn thu nhập đa dạng để đảm bảo ổn định tài chính.
Martin nói: “Không phải Gen Z từ chối làm việc. Họ chỉ từ chối phiên bản lỗi thời của công việc mà người ta từng bán cho họ.”
Nấc thang sự nghiệp không còn là mối ưu tiên khi Gen Z đi làm
Theo sự dịch chuyển trên, định nghĩa thành công của Gen Z khi đi làm cũng thay đổi rõ rệt. Gen Z có xu hướng rời xa văn hóa “hustle” (làm việc cật lực) và tinh thần “rise and grind” (cày cuốc không ngừng) vốn từng định hình cả một thế hệ millennial. Bởi tinh thần làm việc này có thể giúp thăng tiến nhanh, nhưng đồng thời cũng gây ra tình trạng burnout (kiệt sức).
Ngày nay, khi thế hệ trẻ đối mặt với những làn sóng sa thải hàng loạt, sự trỗi dậy của AI và bất ổn kinh tế, phản ứng của họ không phải là làm việc chăm hơn hay săn đuổi chức vụ. Trái lại, theo khảo sát của Glassdoor, có đến 68% Gen Z cho biết họ muốn tránh việc trở thành quản lý.
Đây là một khác biệt rõ ràng so với tham vọng nghề nghiệp của các thế hệ trước, vốn xem vị trí lãnh đạo là đích đến hiển nhiên.
Ông Martin phân tích: “Chiếc thang sự nghiệp truyền thống từng hứa hẹn với người lao động sự ổn định và uy tín. Nhưng nhiều thế hệ gần đây đã chứng kiến những lời hứa đó bị phá vỡ hoặc trở nên rỗng tuếch. Điều này đã khiến quan điểm của Gen Z cũng thay đổi theo.”
Với người trẻ, việc nhận chức danh quản lý mà không kèm tăng lương bị xem là “tụt hạng”: nhiều trách nhiệm hơn nhưng không có thêm lợi ích xứng đáng. Thành công, với Gen Z, gắn liền nhiều hơn với sự cân bằng và an toàn tài chính.
Dù bị gắn mác career minimalist, điều này không đồng nghĩa với sự thiếu tham vọng. Bằng chứng là 57% nhân viên Gen Z đang có ít nhất một công việc tay trái, so với 48% millennial, 31% Gen X và 21% baby boomer, theo số liệu của Glassdoor. Gen Z chọn đơn giản hóa công việc chính – nơi mang lại nguồn thu nhập ổn định – để đầu tư thời gian, năng lượng vào những đam mê hoặc nguồn thu nhập khác ngoài giờ hành chính.
Liệu career minimalism có phải là sự thực dụng cần thiết trong thời đại bất ổn, hay là dấu hiệu của một thế hệ ngại thử thách? Câu trả lời có lẽ còn tùy góc nhìn. Nhưng rõ ràng, Gen Z đang cho thấy họ không đi theo con đường cũ, mà tự vẽ lại bản đồ sự nghiệp cho chính mình.
>>Xem thêm: Trào lưu “giả vờ bận rộn”: Task Masking và cuộc khủng hoảng văn hóa làm việc