Bưu điện Hoa Kỳ: “Ông tổ” giấu mặt của hàng không và công nghệ hiện đại

Khi bạn mở hòm thư mỗi sáng, những bức thư tưởng chừng như “tự xuất hiện”. Nhưng đằng sau mỗi lần chuyển phát đó là cả một hệ thống phức tạp gồm con người, máy móc và công nghệ hiện đại. Tất cả đều âm thầm vận hành để đảm bảo thư từ đến nơi đúng thời gian. Dù ít được nhắc đến như một trung tâm công nghệ, Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ (USPS) đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các tiến bộ kỹ thuật – từ thời giao thư bằng ngựa, máy báy cho đến AI hiện đại. Cùng Techie tìm hiểu ngay! 

Những bước đột phá lịch sử: từ đường hàng không đến tên lửa

“Hầu hết mọi người coi Dịch vụ Bưu chính như một hộp đen,” Jim McKean, người phát ngôn của USPS, chia sẻ với The Verge. “Bạn gửi thư vào hộp thư, và vài ngày sau nó xuất hiện ở một nơi nào đó. Nhưng sự thật là bức thư đó được xử lý bởi rất nhiều người và máy móc, đó là một kỳ quan hiện đại.”

Bước độ phá đầu tiên của USPS diễn ra vào năm 1918, với sự ra đời của airmail (thư vận chuyển bằng đường hàng không). Tổ chức này đã hợp tác với quân đội nhằm tận dụng máy bay còn sót lại từ Thế chiến I để triển khai dịch vụ. Những chiếc máy bay ban đầu vô cùng sơ sài. Trích đoạn từ tờ báo Postal Life năm 1968 mô tả các máy bay đầu tiên là “một tập hợp dây điện” với “vải lanh căng trên sườn gỗ, tất cả gắn vào một động cơ kêu rít làm mát bằng nước.”

Vào thời điểm đó, các phi công thực sự mạo hiểm mạng sống để vận chuyển thư. 34 người trong số họ đã thiệt mạng từ năm 1918 đến 1927. Nhà sử học của USPS cho biết thời điểm đó thậm chí còn chưa có hàng không thương mại, không có sân bay, đài phát thanh hay hệ thống kiểm soát không lưu. Dịch vụ Bưu chính đã phải phát triển tất cả những thứ đó chỉ để thư được gửi đi.

Khi USPS chứng minh được khả năng vận chuyển thư bằng máy bay một cách đáng tin cậy, Quốc hội đã cho phép họ ký hợp đồng dịch vụ thư hàng không với các công ty hàng không thương mại, đặt nền móng cho các hãng hàng không lớn mà chúng ta biết ngày nay, như American Airlines và United Airlines. Ngoài việc được trả tiền cho việc vận chuyển thư, các nhà thầu còn nhận thấy họ có thể kiếm được nhiều tiền hơn bằng cách chở hành khách cùng với hàng hóa.

Các tuyến thư hàng không dần dần mở rộng ra quốc tế, đầu tiên là đến Canada và sau đó là đến Cuba. Nhưng vài thập kỷ sau, USPS đã thử nghiệm một hình thức giao hàng mới lạ: thư bằng tên lửa (mail-by-missile). Vào năm 1959, USPS và Hải quân Hoa Kỳ đã nạp một tên lửa Regulus I với hai thùng thư chứa tổng cộng 3.000 lá thư. Tên lửa di chuyển 100 dặm trong khoảng 23 phút, hạ cánh thành công tại một căn cứ Hải quân ở Mayport, Florida, với sự trợ giúp của một chiếc dù. Mặc dù thành công, ý tưởng này chưa bao giờ được triển khai rộng rãi. Hóa ra tên lửa không thể chở được nhiều thư đến vậy. Và nhìn chung, cuộc trình diễn này thiên về sự phô trương sức mạnh trong Chiến tranh Lạnh hơn.

Cách mạng phân loại thư: Từ bồ câu đến mã ZIP và OCR

Bên cạnh vấn đề vận chuyển, USPS đã tập trung vào việc cải thiện tốc độ xử lý thư. Mặc dù bắt đầu thử nghiệm máy hủy tem vào những năm 1920, nhưng phải đến những năm 1950, họ mới triển khai máy phân loại cơ điện. Thay vì phân loại thư thủ công bằng phương pháp “chuồng bồ câu” (pigeonhole), nơi công nhân sẽ đặt từng mảnh thư vào các ngăn khác nhau bên trong bưu điện tùy theo địa chỉ, máy móc có thể làm việc đó.

Máy phân loại thư đa vị trí Transorma cao khoảng 4m, được chia thành 2 tầng. Nó vận chuyển thư trên băng chuyền từ tầng dưới lên một nhóm năm nhân viên bưu chính ở tầng trên. Các nhân viên sau đó sẽ sử dụng bàn phím để nhập thông tin về địa điểm đến. Dựa trên thông tin đã nhập, máy sẽ vận chuyển thư đến các khay khác nhau và thả chúng vào các máng dẫn trở lại tầng dưới. Tuy nhiên, khi lượng thư tăng lên trong những năm sau Thế chiến thứ hai, từ 33 tỷ bức thư một năm tăng lên 66.5 tỷ, USPS cần thay đổi cách thức để kịp thời thích ứng. Đó là lúc mã ZIP ra đời.

Mã ZIP – viết tắt của Zone Improvement Plan – sử dụng chữ số đầu tiên để chỉ ra khu vực cụ thể ở Hoa Kỳ mà gói hàng được chuyển đến, chữ số thứ hai và thứ ba chỉ thành phố, và 2 chữ số cuối chỉ khu vực giao hàng cụ thể.

Sau khi giới thiệu mã ZIP, tốc độ đổi mới tại USPS đã tăng lên đáng kể. Công nghệ nhận dạng ký tự quang học (OCR) sau đó ra đời, cho phép chuyển đổi các từ viết tay hoặc in thành văn bản có thể đọc được bằng máy. Năm 1965, USPS bắt đầu gửi một lượng lớn thư qua máy OCR, cho phép một “con mắt kỹ thuật số” nhận dạng địa chỉ và tự động phân loại thư. Nếu máy không thể đọc được chữ viết tay của một người, USPS sẽ gửi hình ảnh đến một trung tâm mã hóa từ xa (REC) để con người xem xét.

Đã có thời điểm, USPS có tới 55 REC, nhưng hiện tại chỉ còn một điểm ở Salt Lake City, Utah. Bởi ngày nay, công nghệ OCR của USPS có thể đọc thư viết tay với độ chính xác gần 98%, trong khi địa chỉ in máy tăng độ chính xác lên 99.5%.

Điều này có được nhờ những tiến bộ trong học máy (machine learning) mà USPS đã sử dụng âm thầm trong hơn 20 năm. Hiện, tổ chức đang ở giai đoạn giữa của kế hoạch hiện đại hóa kéo dài 10 năm, bao gồm các khoản đầu tư vào công nghệ AI. “Dịch vụ bưu chính là động lực của sự thay đổi công nghệ”, đại diện phát ngôn của USPS khẳng định.

>>Xem thêm: Đằng sau cái nhìn vô hồn của gen Z