Ngành công nghệ đã mất đi một thế hệ nữ lãnh đạo. Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo?
Thông báo của Susan Wojcicki về việc rời khỏi vị trí CEO YouTube cách đây 2 tuần đã đánh dấu sự kết thúc của một thời đại. Ngành công nghệ giờ đây đã mất đi một thế hệ các nhà nữ lãnh đạo tiên phong. Và thay thế họ, chủ yếu là những người đàn ông.
Kỷ nguyên của những “bóng hồng” trong giới công nghệ đã đến hồi kết?
Ngành công nghệ vốn nổi tiếng là “sân chơi” của nam giới. Nhưng trong nhiều năm qua, ở các vị trí cấp cao của những tập đoàn công nghệ đình đám, luôn có sự hiện diện của những người phụ nữ quyền lực. Cách đây 9 năm, khi Susan Wojcicki lên đảm nhiệm vị trí CEO YouTube, đồng nghiệp cũ tại Google của bà là Marissa Mayer đang điều hành Yahoo và liên tục xuất hiện trên trang bìa các tạp chí. Tại Facebook, Sheryl Sandberg được xem là người có quyền lực thứ 2 tại Facebook với vị trí COO. Bà mới vừa xuất bản cuốn sách bán chạy nhất về nữ quyền mang tên Lean In (Dấn Thân). Ứng viên từng tham gia cuộc bầu cử thống đốc California, Meg Whitman, đang giữ vị trí giám đốc điều hành của HP. Và IBM vừa có người phụ nữ lãnh đạo đầu tiên là Ginni Rometty.
Nhưng vào cách đây 2 tuần, khi Susan tuyên bố rời ghế CEO YouTube, những nữ lãnh đạo trên đều đã không còn đương nhiệm. Theo báo báo từ McKinsey & Company và LeanIn.Org, trong bối cảnh vẫn đang ảnh hưởng bởi đại dịch, các nữ lãnh đạo trong giới kinh doanh có khả năng bỏ việc hơn bao giờ hết. Vài ngày trước thông báo của Susan Wojcicki, nữ giám đốc kinh doanh của Meta là Marne Levine, cũng cho biết sẽ rời công ty sau 13 năm đồng hành.
Không một công ty nào trong Big Five của Mỹ, gồm Alphabet, Apple, Meta, Amazon và Microsoft – từng có một nữ CEO. Vị trí CEO YouTube của Wojcicki – công ty con của Alphabet – được xem là gần nhất với tiêu chí này. Và giờ đây, với sự rời đi của bà, Big Tech đang đối diện với làn sóng đánh giá về sự thất bại của họ trong việc thúc đẩy và hỗ trợ những nhà lãnh đạo phụ nữ. Đồng thời, điều này có thể ảnh hưởng đến thế hệ phụ nữ tiếp theo trong ngành nghệ.
Trong “sân chơi” quyền lực của nam giới, phụ nữ phải tranh đấu quyết liệt hơn
“Là một người phụ nữ làm việc trong Thung lũng Silicon, bạn phải tranh đấu nhiều hơn một chút”. Đó là nhận định của Sima Sistabi – người từng giữ vị trí lãnh đạo tại Epic Games, Yahoo và Tumblr. “Việc có một mạng lưới các phụ nữ khác là rất quan trọng đối với sự thành công của tôi. Và tôi dành rất nhiều sự ngưỡng mộ cho những người phụ nữ đã hỗ trợ và ủng hộ con đường phía trước của mình”.
Sistani không phải là người đơn độc trong cuộc chiến của phụ nữ trong ngành công nghệ. Thung lũng Silicon Valley từ lâu đã bị chỉ trích bởi văn hóa “Bro Culture”.
Hồi năm 2020, Cựu COO của Pinterest là Francoise Brougher đã kiện chính nền tảng mình từng làm việc vì lý do bị miệt thị giới tính. Vụ việc sau đó đã được Pinterest giải quyết ổn thỏa. Nhưng cuộc chiến pháp lý đã cho thấy, ngay cả những người phụ nữ quyền lực nhất trong ngành cũng có thể bị phân biệt đối xử.
Hiện, vẫn còn một số ít phụ nữ, tuy ít được biết đến hơn, đang ở những vị trí lãnh đạo cấp cao. Đó là Susan Li – Tổng giám đốc tài chính của Meta; Safra Catz – Tổng giám đốc của Oracle và Lisa Su – Tổng giám đốc của nhà sản xuất chip AMD. Trong khi đó, những người phụ nữ nổi tiếng hơn, chẳng hạn như giám đốc pháp lý của Twitter là Vijaya Gadde, đã trở thành đối tượng cho những chiến dịch tấn công ác ý trên mạng xã hội.
Dẫn dắt để thay đổi cho tương lai
Theo Laura Kray – giáo sư ĐH California, đồng thời cũng là giám đốc Trung tâm Công bằng, Giới tính và Lãnh đạo của Berkeley, việc phụ nữ giữ vị trí lãnh đạo cao cấp rất quan trọng. Họ không chỉ là hình mẫu cho những người phụ nữ đang làm việc trong ngành, mà còn là cố vấn để những phụ nữ đi sau có thể học hỏi và đối mặt với những thách thức tương tự khi họ thăng tiến trong sự nghiệp.
Sự hiện diện của phụ nữ ở vị trí cấp cao là rất quan trọng đối với các phụ nữ ở vị trí quản lý cấp trung. “Nếu không có những người phụ nữ tiên phong đi trước, việc chuyển tiếp sẽ trở nên khó khăn hơn đối với thế hệ các nhà lãnh đạo nữ tiếp theo,” Kray nói.
Trước sự rời đi của quá nhiều nữ lãnh đạo công nghệ, Sima Sistabi cảm thấy như giới nữ trong ngành đang “lùi lại một bước”. Tuy nhiên, cô cũng cho rằng, điều quan trọng là nữ giới đang tìm kiếm những nơi mà họ có thể tỏa sáng hơn. Nhìn nhận một cách tích cực, thời điểm hiện tại cũng chính là lần đầu tiên mà số CEO nữ trong các công ty Fortune vượt qua mốc 10%.
“Thay vì nản lòng trong những khoảnh khắc này, chúng ta có thể nghĩ về tấm gương tuyệt vời mà các nữ lãnh đạo như Susan Wojcicki đã xây dựng”, Sima Sistabi tỏ ra lạc quan. “Tôi nghĩ rằng những thành tựu của Wojcicki sẽ được ghi nhớ mãi mãi dù thực tế bây giờ chúng ta không có một nữ CEO Big Tech nào”.
>>Xem thêm: Tại sao chúng ta cần nhiều hơn sự tham gia của phụ nữ trong ngành Tech?