Trào lưu “giả vờ bận rộn”: Task Masking và cuộc khủng hoảng văn hóa làm việc

Nếu bạn đã từng ngồi nhìn chằm chằm vào hộp thư lúc nửa đêm, hẹn giờ gửi email vào buổi tối muộn – chỉ để tạo cảm giác rằng bạn đang làm việc xuyên đêm – thì bạn không đơn độc. Cùng Techie tìm hiểu về task masking – một trong những xu hướng mới nhất đang làm thay đổi văn hóa công sở. 

Task masking (giả vờ bận rộn) được ví như  “người anh em họ” của quiet quitting, trào lưu chống lại văn hóa “hustle culture” (làm việc kiệt sức) đã trở thành hiện tượng mạng vào năm 2022. Tuy nhiên, nếu quiet quitting xoay quanh việc đặt ranh giới rõ ràng và chỉ làm đủ để đáp ứng đúng mô tả công việc, thì task masking lại đi theo hướng khác: đó là tạo cảm giác bạn đang làm việc năng suất, ngay cả khi thực chất thì không.

Và điều đáng nói là: đây không chỉ là một “trò quái lạ” của Gen Z hay một trào lưu TikTok thoáng qua. Nó phản ánh những vấn đề sâu xa hơn trong văn hóa làm việc hậu đại dịch, các quy định buộc nhân viên trở lại văn phòng, và áp lực phải luôn “trực tuyến” mọi lúc.

Task masking là gì?

Trong một bài viết trên Psychology Today, huấn luyện viên nghề nghiệp Madeline Mann giải thích: “Task masking về cơ bản là việc trông như bạn đang bận rộn với công việc quan trọng, nhưng thực ra đó chỉ là cách để duy trì hình thức.”

Điều này có thể bao gồm: lấp kín lịch bằng các cuộc họp nối tiếp nhau dù không cần thiết; đi lại trong văn phòng với laptop như thể đang trên đường làm nhiệm vụ; trả lời email vào những khung giờ kỳ lạ; hoặc liên tục than phiền rằng bạn đang “quá tải” dù danh sách việc cần làm không hẳn cấp bách.

Theo một khảo sát gần đây của Workhuman, hơn một phần ba lao động tại Anh thừa nhận đã từng tham gia vào trào lưu “năng suất giả”. Và thành thật mà nói, hầu hết chúng ta có lẽ cũng từng làm điều này, có thể do áp lực, lo sợ hoặc chỉ để tồn tại.

Vì sao task masking lại tồn tại?

Task masking không hẳn xuất phát từ sự lười biếng hay cố tình lợi dụng hệ thống. Thực tế, các chuyên gia cho rằng nó thường được thúc đẩy bởi sự kiệt sức, lo âu và nỗi sợ thất bại.

Bác sĩ tâm thần Paul Ditzell chia sẻ với Investopedia: “Nó thường bắt nguồn từ nỗi sợ mắc sai lầm, sợ bị đánh giá, hoặc cảm giác mình là kẻ giả tạo. Những công việc nhỏ, ít rủi ro mang lại cảm giác an toàn, dù chúng chẳng giúp sự nghiệp của bạn tiến lên.”

Nói cách khác, task masking có thể giống như một lớp lá chắn bảo vệ. Nó mang lại cho chúng ta cảm giác thành tựu giả tạo khi quá mệt mỏi hoặc lo lắng để thực hiện những công việc lớn, có tác động cao.

Gen Z thường được nhắc đến trong câu chuyện này – và có cơ sở. Đây là thế hệ đầu tiên sinh ra trong môi trường số, nhanh nhạy, thích nghi tốt và dễ dàng phát hiện ra các “kẽ hở” trong hệ thống.Như chuyên gia nghề nghiệp Mann chỉ ra: “Gen Z đang học cách chơi trò chơi công sở, đồng thời chứng kiến trò chơi ấy thay đổi nhờ làm việc từ xa, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới.”

Nhưng kỹ năng mềm vẫn cực kỳ quan trọng. Một nghiên cứu năm 2023 đăng trên tạp chí Heliyon cho thấy sự đồng cảm, kỹ năng giao tiếp và khả năng thích ứng vẫn là những yếu tố then chốt để thành công trong sự nghiệp. Đây là những điều mà task masking không thể thay thế.

Vì sao task masking lại rủi ro?

Đúng là task masking có thể giúp bạn trông bận rộn ngay hôm nay. Bạn thậm chí có thể “qua mặt” đủ lâu để được thăng chức. Nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng đây là một chiến lược nguy hiểm về lâu dài. Chuyên gia Mann nói thẳng: “Task masking có thể gây hại cho nhân viên trẻ vì họ sẽ không có thành tựu đo lường được để chứng minh cho công việc của mình. Và trong bối cảnh AI cùng tình trạng sa thải đe dọa công việc, kết quả rõ ràng quan trọng hơn bao giờ hết.”

Những dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc kẹt trong vòng xoáy task masking bao gồm:

• Luôn miệng nói mình “bận rộn” nhưng chẳng thể nêu ra thành tựu nào gần đây.

• Sợ hãi mỗi khi phải báo cáo hoặc gặp quản lý.

• Lên kế hoạch cả ngày chỉ để “được nhìn thấy” thay vì để hoàn thành công việc.

• Luôn trong trạng thái lo âu và kiệt sức nơi công sở.

Cảm giác như chạy trên máy tập: ra sức chạy, đổ mồ hôi, nhưng mãi đứng yên một chỗ – đó chính là task masking.

Làm thế nào để thoát khỏi vòng xoáy này?

Vậy làm sao để rời xa xu hướng này mà không rơi vào kiệt sức? Các chuyên gia gợi ý một số chiến lược:

• Thừa nhận sự không phù hợp: Đôi khi, task masking là dấu hiệu cho thấy công việc hiện tại không phù hợp với bạn. Một nghiên cứu năm 2024 trên Asian Management and Business Review chỉ ra rằng những nhân viên millennial và Gen Z không hài lòng có xu hướng rút lui hoặc giả vờ năng suất nhiều hơn.

• Tập trung vào công việc có tác động cao: Tạo sự hiện diện quan trọng, nhưng không đồng nghĩa với việc luôn phải “trực tuyến”. Mann khuyến nghị dồn năng lượng vào những dự án mang lại giá trị thực sự thay vì sự bận rộn mang tính trình diễn.

• Theo dõi tiến độ: Tạo hệ thống tự quản lý. Chia sẻ báo cáo hằng tuần với quản lý về những gì bạn đã đạt được, dự định sắp tới, và những hỗ trợ bạn cần.

• Đặt ranh giới lành mạnh hơn: Kiệt sức thường dẫn đến task masking. Hãy bảo vệ năng lượng bằng cách cân bằng giữa việc duy trì sự hiện diện và nghỉ ngơi với các mục tiêu thực tế.

Lời kết

Task masking, quiet quitting, coffee badging… nghe có vẻ chỉ là những từ khóa “trend” nơi công sở. Nhưng thực tế, chúng phản ánh một điều lớn hơn: môi trường làm việc đang thay đổi nhanh hơn khả năng thích ứng của chúng ta.

Dù bạn là Gen Z mới bước vào môi trường doanh nghiệp hay một Millennial kẹt giữa áp lực làm việc nơi văn phòng, những xu hướng này nhấn mạnh một sự thật mà nhiều người cảm nhận nhưng hiếm khi nói ra: chúng ta đã quá mệt mỏi vì phải giả vờ.nCó lẽ đó mới là thông điệp quan trọng. Thay vì tìm cách mới để trông có vẻ bận rộn, thách thức thực sự cho cả công ty lẫn nhân viên là tái định nghĩa thế nào là năng suất và thành công.

Bởi vì sự thật là: tỏ ra bận rộn có thể giúp bạn tạm thời vượt qua. Nhưng về lâu dài, chính những người tạo ra công việc có ý nghĩa, đo lường được và vẫn biết cách bảo vệ sức khỏe tinh thần mới là những người sẽ thực sự thành công trong môi trường làm việc.

>>Xem thêm: Sử dụng emoji nơi công sở: tăng kết nối hay gây hiểu lầm?